(O)Shogatsu, czyli jak się spędza Nowy Rok w Japonii

(O)Shogatsu czyli japoński Nowy Rok, w odróżnieniu od popularnych na świecie hucznych imprez sylwestrowych, jest świętem rodzinnym. To pełen zadumy i wyciszenia czas, który Japończycy spędzają z najbliższymi. Chcemy przybliżyć Wam ich tradycję, gdyż wierzenia i rytuały mające zapewnić pomyślność w nadchodzącym roku są celebrowane w szczególny sposób. Być może te zwyczaje zainspirują Was, aby wejść w rok 2018 w nieco inny sposób…
Japończycy uważają, że to rytualne przejście powinno odbywać się bez zbędnego obarczenia się starymi troskam, dlatego też urządzają przyjęcia zwane b?nenkai (dla zapomnienia [starego] roku) poprzedzone gruntownym sprzątaniem mieszkania. Aby zapewnić sobie powodzenie w Nowym Toku, wejścia domów są przystrojone ozdobami zwanymi kadomatsu robionymi z bambusa, sosny i śliwy, czyli roślin uznawanych za szczególnie szczęśliwe, przyciągające pomyślność i długowieczność.
W dzień poprzedzający Nowy Rok w japońskim domu podaje się makaron gryczany (toshikoshi-soba), który według wierzeń ma zapewnić długowieczność. Potem Japończycy udają się do świątyń buddyjskich (hatsum?de), gdzie o północy uderza się 108 razy w dzwony (joyanokane), co ma uwolnić wiernych od 108 grzechów. Tego dnia wielu mieszkańców Nipponu zakupuje lalkę Daruma, czyli pękatą lalkę w stylu ?wańki-wstańki?. Wierzy się, że ta pomaga przezwyciężać trudności i pomaga w realizacji marzeń. Lalki mają różne kolory, a każdy z nich symbolizuje coś innego. I tak czerwone lalki symbolizują odwagę i pokonanie przeciwności losu, białe czystość umysłu, żółte i złote powodzenie, bezpieczeństwo i bogactwo, czarne chronią przed złymi duchami. Początkowo lalki nie mają namalowanych oczu. Japończycy, myśląc życzenie domalowują lalce lewe oko, a gdy życzenie się spełni, domalowują jej drugie. Gdy życzenie się nie spełni, lalkę w dzień przed kolejnym Nowym Rokiem odnosi się do świątyni, gdzie należy ją spalić, aby nie sprowadziła nieszczęścia na właściciela.
Inną tradycją jest wiara, że szczęście przynosi podziwianie pierwszego wschodu słońca (hatsu hi-no de), najlepiej na brzegu morza, bowiem według wierzeń na jego podstawie można wyrokować jaki będzie nadchodzący rok.
Przekonanie, ?jaki Nowy Rok, taki cały rok? panuje również w Japonii, dlatego mieszkańcy Kraju Kwitnącej Wiśni starają się, aby upłynął im w miłej atmosferze, pośród przyjaciół i bliskich. Tradycyjne noworoczne śniadanie składa się ze specjalnej zupy z ciastkami ryżowymi zwanej omochi. Innymi tradycyjnymi potrawami są też ikry śledzia, słodka czarna fasola sojowa, a także rybna rolada kamaboko. Ponadto należy wypić w tym dniu szczególny rodzaj sake, który gwarantuje długowieczność.
Pierwsze trzy dni stycznia zwane sanganichi to czas relaksu i odpoczynku, podczas którego należy również unikać pracy i dlatego gospodynie przez trzy dni świąt serwują wyłącznie zimne, przygotowane uprzednio dania (o-sechi ry?ri). W niektórych domach pielęgnuje się także tradycję przeróżnych zabaw takich jak gra w japońskiego badmintona ? hanetsuki lub puszczanie latawców – takoage lub karuta czyli rodzaj gry w karty.
Dla ludzi na całym świecie Nowy Rok symbolizuje wejście w nowe – koniec ze starymi nawykami i tworzenie noworocznych postanowień. Wśród Japończyków również panuje przekonanie, że wszystko należy zakończyć przed upływem starego roku i odpowiednio przygotować się na nadchodzące ?przebudzenie?. Dlatego i my zapraszamy Was na kolację z bliskim, która może stać się uroczystym zamknięciem pewnego rozdziału. W kameralnej atmosferze Dalekiego Wschodu powitamy wspólnie 2018 rok – Rok Psa.